Iemand die niet betrokken is bij muziekproductie weet misschien niet eens dat er verschillende soorten audioformaten zijn, elk met specifieke kenmerken die het de ideale keuze maken voor een bepaald gebruik. Ze vragen zich misschien niet af welk populair audiobestandsformaat het beste is, bv. WAV vs MP3.

Als je een tiener was in het midden van de jaren 2000, had je waarschijnlijk een MP3-speler voordat je overstapte op de veel duurdere iPod. MP3-spelers waren baanbrekend en konden duizenden liedjes bevatten, iets wat tot dan toe ongekend was op de muziekmarkt.

Maar hoe is het gelukt om zoveel muziek te uploaden naar een apparaat met zo weinig schijfruimte? Omdat MP3's, in vergelijking met WAV-bestanden, worden gecomprimeerd om minder schijfruimte in beslag te nemen. Dit gaat echter ten koste van de geluidskwaliteit.

Tegenwoordig kunt u een half dozijn verschillende audiobestandsformaten tegenkomen zonder het te beseffen. Anderzijds zal kennis van de specifieke kenmerken van elk audiobestandsformaat u helpen het beste formaat te kiezen voor het project waaraan u werkt.

Dit artikel gaat in op de meest voorkomende audiobestandsformaten. Als u een muziekproducent bent of een audio-ingenieur wilt worden, is deze kennis cruciaal. Het zal u voorlopig van pas komen. Ook als u een optimale geluidservaring wilt bereiken wanneer u naar muziek luistert, moet u weten welk voorkeursformaat de beste audio-ervaring garandeert. Laten we erin duiken.

Bestandsformaten uitgelegd

Het belangrijkste verschil tussen digitale audiobestandstypen is of het bestand gecomprimeerd is of niet. Gecomprimeerde bestanden slaan minder gegevens op en nemen ook minder schijfruimte in beslag. Gecomprimeerde bestanden hebben echter een lagere geluidskwaliteit en kunnen compressieartefacten vertonen.

Bestandsformaten worden verdeeld in drie categorieën: ongecomprimeerd, lossless en lossy.

• Ongecomprimeerd formaat

  Ongecomprimeerde audiobestanden bevatten alle informatie en geluiden van de oorspronkelijke audio-opnamen; om audio van cd-kwaliteit te bereiken, moet u ongecomprimeerde bestanden gebruiken met een bemonsteringsfrequentie van 44,1 kHz en een diepte van 16 bits.

• Verliesvrij formaat

  Lossless formaten halveren de bestandsgrootte zonder de geluidskwaliteit aan te tasten. Ze doen dit dankzij een efficiëntere manier om overbodige gegevens in het bestand op te slaan. Lossy compressie ten slotte werkt door het verwijderen van geluidsgegevens om het bestand kleiner en gemakkelijker te delen te maken.

• Gecomprimeerd formaat

  Gecomprimeerde formaten zoals MP3, AAC en OGG zijn kleiner, maar ze offeren frequenties op die het menselijk oor nauwelijks kan horen. Of ze verwijderen geluiden die zo dicht bij elkaar liggen dat een ongeoefende luisteraar niet merkt dat ze ontbreken.

  Zie ook: FetHead vs Dynamite: Gedetailleerde vergelijkingsgids

De bitrate, de hoeveelheid gegevens die in audio wordt omgezet, is hier een cruciale factor. De bitrate van audio-CD's is 1.411 kbps (kilobits per seconde). MP3's hebben een bitrate tussen 96 en 320 kbps.

Kan het menselijk oor het verschil horen tussen een gecomprimeerd en een ongecomprimeerd audiobestand?

Absoluut, met de juiste uitrusting en training.

Moet je je er zorgen over maken?

Nee, tenzij je in de muziekindustrie werkt of een audiofiel bent.

Ik zit al meer dan tien jaar in de muziekindustrie en ik kan eerlijk gezegd het verschil niet horen tussen een MP3-audiobestand met 320 kbps en een standaard WAV-bestand. Ik heb niet het meest getrainde oor ter wereld, maar ik ben ook geen toevallige luisteraar. Ik kan met zekerheid zeggen dat sommige muziekgenres met een rijker geluid, zoals klassieke muziek of jazz, meer last hebben van compressie dan andere stijlen, zoalspop- of rockmuziek.

Als u een audiofiel bent, beschikt u waarschijnlijk over de juiste audioapparatuur die zorgt voor een authentieke en transparante weergave van geluiden. Met de juiste hoofdtelefoon of geluidsinstallatie kunt u het verschil tussen formaten horen.

Hoe klinkt dit verschil in kwaliteit? Hoe hoger het volume, hoe duidelijker de verschillen. Het algemene geluid is minder gedefinieerd en klassieke instrumenten hebben de neiging zich te vermengen. In het algemeen verliezen de tracks diepte en rijkdom.

Meest voorkomende audiobestandsformaten

• WAV-bestanden:

  Het WAV-bestandsformaat is het standaardformaat van cd's. WAV-bestanden ondergaan een minimale bewerking van de oorspronkelijke opname en bevatten alle informatie die bij de opname van de oorspronkelijke audio van analoog naar digitaal is omgezet. Het bestand is enorm groot, maar heeft een betere geluidskwaliteit.Als je muzikant bent, zijn WAV-bestanden je brood en boter.

• MP3 bestanden:

  MP3-bestanden zijn een gecomprimeerd audioformaat dat de bestandsgrootte minimaliseert door de geluidskwaliteit op te offeren. De geluidskwaliteit varieert, maar het is lang niet zo hoogwaardig als WAV-bestanden. Het is het perfecte formaat om muziek op uw draagbare apparaat te bewaren zonder dat u opslagruimte tekort komt.

Andere audiobestandsformaten

• FLAC-bestanden:

  FLAC is een open-source lossless audioformaat dat ongeveer de helft van de ruimte van WAV inneemt. Omdat het toelaat metadata op te slaan, is het een geweldig formaat om te gebruiken bij het downloaden van muziek van hoge kwaliteit. Jammer genoeg ondersteunt Apple het niet.

• ALAC-bestanden:

  ALAC is een verliesvrij audioformaat dat qua geluidskwaliteit identiek is aan FLAC, maar compatibel is met Apple-producten.

• AAC-bestanden:

  Apple's alternatief voor MP3, maar het klinkt beter dan MP3 dankzij een geoptimaliseerd compressie-algoritme.

• OGG-bestanden:

  Ogg Vorbis is een open-source alternatief voor MP3 en AAC, dat momenteel door Spotify wordt gebruikt.

• AIFF-bestanden:

  Het ongecomprimeerde en verliesvrije alternatief van Apple voor WAV-bestanden biedt dezelfde geluidskwaliteit en nauwkeurigheid.

WAV vs MP3: de evolutie van de muziekindustrie

Als we de technologie hebben om audio van hoge kwaliteit te leveren op cd's en als digitale downloads, wat is dan het doel van audio van lage kwaliteit? Veel luisteraars zijn zich misschien niet eens bewust van het verschil in kwaliteit tussen deze formaten. Toch hebben ze elk een fundamentele rol gespeeld in de evolutie van de muziekindustrie in de afgelopen decennia. Met name de opkomst van MP3 en WAVformaten bepaalt de geschiedenis van de opgenomen muziek.

Deze twee soorten bestanden slaan audiogegevens op voor pc's en draagbare apparaten, waardoor iedereen toegang heeft tot muziek zonder deze in een fysiek formaat (tape, cd of vinyl) aan te schaffen. Het WAV-formaat was het kwaliteitsformaat bij uitstek. Toch waren het de MP3-bestanden die de muziekindustrie stormenderhand veroverden.

Er is een precies moment waarop audiobestanden van lagere kwaliteit het populairst werden onder jonge muziekluisteraars: met de opkomst van peer-to-peer muzieksoftware eind jaren 90 en begin jaren 2000.

Peer-to-peer file-sharing diensten maken het verspreiden en downloaden van allerlei soorten digitale muziek mogelijk in een P2P netwerk. Iedereen binnen het netwerk kan bepaalde inhoud downloaden en aan anderen aanbieden. Latere versies van P2P netwerken zijn volledig gedecentraliseerd en hebben geen core server.

Muziek was de eerste inhoud die op grote schaal werd gedeeld op deze netwerken, eenvoudigweg vanwege de populariteit onder jongeren en het lichtere formaat in vergelijking met films. MP3-bestanden waren bijvoorbeeld verreweg het meest gebruikte formaat omdat ze het gebruik van bandbreedte verminderden terwijl ze muziek van goede kwaliteit leverden.

Destijds waren de meeste mensen niet bijzonder geïnteresseerd in de kwaliteit van het formaat, zolang ze hun muziek maar konden krijgen zonder een dubbeltje uit te geven. Sindsdien zijn de zaken veranderd, waarbij streamingplatforms er prat op gaan streamingformaten aan te bieden die standaard cd-kwaliteit bieden, voor de beste streamingprestaties en een optimale geluidservaring.

Lichtgewicht, gemakkelijk te delen en met voldoende goede geluidskwaliteit: mensen downloadden en deelden non-stop MP3-bestanden in P2P-netwerken; Napster, de eerste peer-to-peer dienst voor het delen van bestanden die wereldwijde bekendheid verwierf, had op zijn hoogtepunt 80 miljoen actieve gebruikers.

De roem van Napster was van korte duur: actief tussen juni 1999 en juli 2001, werd de dienst gesloten na het verliezen van een rechtszaak tegen enkele van de grote platenmaatschappijen uit die tijd. Na Napster leidden tientallen andere P2P-diensten de file-sharing beweging, waarvan er vele nog steeds actief zijn.

De kwaliteit van de MP3-bestanden die beschikbaar waren in file-sharing diensten was vaak ondermaats. Vooral als je op zoek was naar iets zeldzaams (oude nummers, onuitgebrachte opnames, weinig bekende artiesten enzovoort), was de kans groot dat je een beschadigd bestand kreeg of een bestand van zo'n lage kwaliteit dat de muziek niet meer te genieten was.

Afgezien van de bron van de originele opnamen, was een andere factor die de kwaliteit van muziek die via P2P-diensten kan worden gedownload verminderde, het kwaliteitsverlies naarmate het album met meer en meer gebruikers werd gedeeld. Hoe meer mensen een album downloadden en deelden, hoe groter de kans dat het bestand daarbij essentiële gegevens verloor.

Twintig jaar geleden was het internet nog lang niet zo toegankelijk als nu, en daarom waren de kosten voor bandbreedte extreem hoog. Daarom kozen P2P-gebruikers voor formaten met een kleiner formaat, ook al ging dat soms ten koste van de kwaliteit van het bestand. WAV-bestanden bijvoorbeeld gebruiken ongeveer 10 MB per minuut, terwijl een MP3-bestand 1 MB nodig heeft voor dezelfde audioduur. Vandaar de populariteit van MP3De bestanden groeiden in enkele maanden enorm, vooral onder jonge muziekluisteraars.

Je zou zelfs kunnen zeggen dat de mogelijkheid om de audiokwaliteit van een nummer te "verlagen" de eerste stap was naar de muziekindustrie zoals we die nu kennen, beheerst door muziekstreamingplatforms en digitale downloads. Audio van lage kwaliteit maakte geluid los van de fysieke formaten waarin het meer dan een eeuw lang was opgesloten en stelde luisteraars in staat om nieuwe muziek te ontdekken en te delen met een ongekende snelheid in vergelijking metvroeger.

Vóór deze revolutie was het uiterst moeilijk om zeldzame opnames te vinden of onbekende artiesten te ontdekken; deze oneindige overvloed nam de bottleneck weg die werd veroorzaakt door grote platenmaatschappijen, waardoor luisteraars de kans kregen om meer muziek te ontdekken en dat gratis.

Uiteraard waren de grote spelers in de muziekindustrie daar destijds niet blij mee. Labels spanden rechtszaken aan en vochten om websites te sluiten. Niettemin was de doos van Pandora geopend en was er geen weg meer terug. Dat was de belangrijkste verandering in de muziekindustrie sinds de uitvinding van vinylplaten in de jaren dertig.

De toenemende internetbandbreedte en kracht van personal computers gaf mensen de kans om steeds meer mediabestanden online te delen. Halverwege de jaren 2000 waren honderden miljoenen mensen bezig met het delen van bestanden. In die tijd vond de meerderheid van de Amerikanen het acceptabel om online inhoud te downloaden en te delen. De enorme toename van de internetbandbreedte tussen de jaren 2000 en2010 werd voornamelijk veroorzaakt door het groeiende aantal gebruikers van P2P-diensten.

Als ongecomprimeerd formaat klinken WAV-bestanden nog steeds beter dan MP3-bestanden. Het doel van de MP3-bestanden was echter om muziek, en vooral zeldzame muziek, breed toegankelijk te maken voor een wereldwijd publiek.

Het laatste hoofdstuk van dit verhaal (althans tot nu toe) is de opkomst van muziekstreamingdiensten. Zoals peer-2-peer websites twintig jaar geleden het landschap van de muziekindustrie drastisch veranderden, zo deden de audiostreamingaanbieders die aan het eind van de jaren 2000 beroemd werden dat ook.

Het proces om muziek te bevrijden van haar fysieke beperkingen en toegankelijk te maken voor iedereen leidde tot een steeds groter publiek dat geïnteresseerd is in een hogere geluidskwaliteit en een gemakkelijkere toegang tot muziek. Audio streamers bieden enorme muziekbibliotheken, toegankelijk via meerdere apparaten via een abonnementsprogramma.

Nogmaals, de audiokwaliteit van de muziek die u op deze platforms kunt streamen, wordt beïnvloed door het audiobestandsformaat dat zij gebruiken. Sommige grote spelers, zoals Tidal en Amazon Music, bieden verschillende opties voor het streamen van audio in hoge resolutie. Qobuz, een muziekplatform dat gespecialiseerd is in klassieke muziek maar zijn catalogus voortdurend uitbreidt, biedt audio in hoge resolutie en standaard cd-kwaliteit. Spotify doet nietbiedt hi-res muziekstreaming en biedt momenteel AAC-audioformaat tot 320 kbps.

Welke formaten klinken het best?

WAV-bestanden reproduceren het geluid in het oorspronkelijke formaat. Dit garandeert de hoogste kwaliteit en getrouwheid van het geluid. Het hangt er echter allemaal vanaf waarnaar je luistert en hoe je luistert.

Als je in de trein naar de laatste K-pop hit luistert op je goedkope koptelefoon, maakt het audioformaat geen verschil.

Aan de andere kant, laten we zeggen dat uw passie klassieke muziek is en dat u de unieke meeslepende sonische ervaring die dit genre biedt wilt proberen. In dat geval zullen ongecomprimeerde WAV-bestanden in combinatie met de juiste hifi-geluidssystemen u meenemen op een sonische reis die geen enkel ander formaat kan bieden.

Wat is het juiste formaat voor uw project?

Muzikanten en audiofielen moeten altijd gaan voor formaten die de minst mogelijke bewerking ondergaan bij de omzetting van analoog naar digitaal, namelijk WAV- en AIFF-audiobestanden. Als je een opnamestudio binnenkomt met MP3-bestanden die je in je volgende album wilt opnemen, zullen de technici je uitlachen.

Bij het opnemen van een album hebben muzikanten audio van de beste kwaliteit nodig, omdat hun nummers door verschillende professionals worden opgenomen, gemixt en gemastered. Zij moeten allemaal toegang hebben tot het hele frequentiespectrum om een eindresultaat te leveren dat op alle apparaten professioneel klinkt.

Zelfs als u een amateur-muzikant bent, wilt u toch ongecomprimeerde audioformaten gebruiken als de oorspronkelijke bron. U kunt WAV converteren naar een MP3-bestandsformaat, maar niet andersom.

Als je muziek van hoge kwaliteit online deelt, moet je kiezen voor een lossless formaat zoals FLAC. Dit zorgt voor een kleinere bestandsgrootte zonder hoorbaar kwaliteitsverlies.

Als je je muziek naar buiten wilt brengen en toegankelijk en deelbaar wilt maken voor iedereen, dan is een lossy formaat zoals MP3 de juiste keuze. Deze bestanden zijn gemakkelijk te delen en online te uploaden, waardoor ze ideaal zijn voor marketingpromotie.

Conclusie

Ik hoop dat dit artikel u heeft geholpen beter te begrijpen hoe u verschillende audioformaten kunt gebruiken. Elk van deze formaten heeft kwaliteiten die het nuttig maken voor producenten en audiofielen. Waar het vooral om gaat is dat u voor elke situatie een geschikt formaat gebruikt.

Als het gaat om WAV vs MP3, wil je geen MP3-bestand van je nieuwste nummer naar een mastering studio sturen. Op dezelfde manier wil je geen groot, ongecomprimeerd WAV-bestand delen in een WhatsApp-groep. Inzicht in de verschillen tussen audioformaten is de eerste stap naar een efficiënte marketingstrategie en een optimale luisterervaring.